Helikopter ebeveynlik kavramı son zamanlarda pek çok kitapta ya da makalede karşımıza çıkıyor. Stanford eski dekanı Julie Lythcott-Haims’in Bir Yetişkin Yetiştirmek adlı kitabından, Jonathan Gibralter’in anne babalara fakülteye yeni başlamış çocuklarıyla sağlıklı ilişkiler kurabilmeleri için ipuçları verdiği makalesine kadar; eğitimciler anne babalara çocuklarıyla nasıl sağlıklı bir ilişki kurabilecekleri konusunda tavsiyelerde bulunuyor.

Wells College’ın başındaki Gibralter makalesinde şunları belirtiyor:

“Anne babalar çocuklarının çalışma alışkanlıklarını, eskisine göre artan zorluklara göre ayarlamasına, hak ettikleri notları almak için çalışmalarına ve kendi seslerini bulmalarına izin vermek zorundalar. Yani anne babalar, çocukları bir sınavda en yüksek puanı almadı diye hocasını aramamalı, dekandan ya da müdürden not istememeli ya da çocuklarının ders ve hoca seçimine karışmamalılar.”

Bu fikirler üniversite öğrencilerinin anne babalarına yönelik olsa da, daha küçük yaştaki çocukların anne babaları için de geçerli oldukları düşünülebilir. Eğer amaç çocukların liseden sonraki hayatlarını anne babalarının sürekli desteği olmaksızın sürdürebilmeleriyse, sağlıklı davranış alışkanlıklarının 18 yaşından önce kazandırılması gerekiyor. Belki de anne babalara, çocuklarıyla sağlıklı ilişki kurabilmeleri için önerilerde bulunmanın en ideal zamanı, çocuklarının ilkokula başladığı zaman.

Anne babaların çoğu helikopter ebeveyn olmayı planlamaz ya da aşırı ebeveynlik yapmak istemez. Anne babalar çocuklarını tanır ve severler, her zaman onlar için en iyi olanını isterler. Çocuklarının güvende, mutlu ve başarılı olması için uğraşırlar. Çocuklarsa, davranışlarını belirleyecek alışkanlıkları ve değerleri, çocuklukları boyunca, ufak ufak anlarda onlara aktarılan beklentiler yoluyla öğrenirler.

Geçenlerde, bir maç izlerken altı yaşındaki bir oğlanın yaşadığı böyle ufak bir ana tanık oldum. Babası çocuğun ayakkabısının bağlı olmadığını fark etti.

“Daha iyi görmek için koşarak diğer tarafa geçeceğiz” dedi babası oğlana. “Ama gitmeden önce ayakkabılarını bağlaman gerek.”

Sonra baba kenara çekildi ve sabırla oğlunun ayakkabılarını bağlamasını bekledi. Ayakkabıları babanın bağlaması daha çabuk ve daha kolay olurdu ama o bunu yapmayarak oğlunun kendi ayakkabılarını kendisinin bağlamasına izin verdi.

Bir başka tanık olduğum ufak bir anda, iki çocuk parkta kavgaya tutuştular. “Önce ben buldum!” “Hayır, ben buldum!” Anneleri, olası bir fiziksel bir restleşmeye karşı onları dikkatle izliyordu. Çocuklar bir süre atıştıktan sonra kendi kendilerine bir çözüm bulup anlaştılar. Anne tetikteydi, her an müdahale etmeye hazırdı ama sorunu kendileri çözmesi için çocuklarına zaman tanıyarak onların gelişimlerine katkıda bulunmuş sağlamış oldu.

Yetişkinlerin geri çekilip küçük çocuklara sorunları tanımlayıp çözmeleri için zaman vermesi çocuklarının empati, problem çözme, yaratıcılık, azim, sebat ve sabır gibi önemli becerileri öğrenmelerine fırsat sağlar. Çocuklarına bu önemli becerileri geliştirmeleri için destek olup onlara fırsat tanırken çocuklarıyla sağlıklı ilişkiler geliştiren ebeveynlerin bir takım ortak özellikleri bulunuyor. Bu ebeveynler;

Çocuklarını dinliyorlar. Ebeveynler bir karşılık üretmeden önce çocuklarını dinlediklerinde çocuklarının kendi bakış açılarını geliştirmesini sağlıyorlar. Çocuklar bu şekilde kendi seslerinin bir değeri olduğunu ve kendilerini ifade edebileceklerini öğreniyor. Başka yetişkinler çocuklarıyla bir etkileşime girdiğinde bu ebeveynler çocuklarını kendileri karşılık vermeleri için cesaretlendiriyor. Onlar adına konuşmadan önce, çouklarının konuşup fikirlerini tamamlamasına izin vermek için çaba harcıyorlar.

Çocuklarına, “Bu sorunu çözmek için ne yapabilirsin?” diye soruyorlar. Bunun ardından, “Şu ana kadar ne yaptın? Ne işe yaradı, ne işe yaramadı?” soruları gelebilir. Bu yaklaşım çocukların çözüme ulaşmaları için bir ortam hazırlar. Ebeveynler, çocuklarının kendi problem çözme planlarını uygulamaları sırasında onlara yol göstererek, rol yapma oyunu oynayarak ve konuşup fikirlerini savunma konusunda çocuklarını yüreklendirerek onlara yardımcı olabilirler.

Bir problemi çözmeleri için çocuklarına zaman veriyorlar, hemen müdahale etmiyorlar. Çocuklar çoğu zaman, karşılaştıkları zorlukları kendi buldukları çözümlerle aşabilirler.

Öğretmenlere saygı duyup destek oluyorlar. Ebeveynler öğretmenlerin hedeflerinin ne olduğunu anlayıp, onların çocuklarla nasıl etkileşime girdiğini izlediklerinde çocuklarının bulunduğu sınıf düzeyinde ondan neler beklendiğini görebilirler. Veliler kendi çocuklarını çok iyi tanısalar da öğretmenler o yaş grubuyla ilgili olarak yılların tecrübesine sahip oldukları için bu çok değerli bir bilgidir. Öğretmenler ve çocuklarla ilgilenen diğer yetişkinler, ortak bir hedefe ulaşmak için çalışan ekip arkadaşlarıdır, düşman değillerdir.

Yenilgileri öğrenme fırsatı olarak görüp doğal sonuçların yaşanmasına izin veriyorlar. Başarısızlıklar ve hayal kırıklıkları çocukluktan yaşlılığa kadar hayatın bir parçasıdır. Çocuklara, sevgi dolu ve onları destekleyen bir bağlamda, yenilgileriyle başa çıkmaları için fırsat tanınırsa, ilerideki yaşamlarında çok işlerine yarayacak beceriler geliştirirler. Bir çocuk bir kutu oyununda kaybettiğinde centilmenlikle ilgili bir şey öğrenebilir. Çocuklar takımdaki en iyi konuma alınmaz, ya da bir tiyatro oyununda başrole seçilmezlerse hayal kırıklığıyla başa çıkmayı öğrenebilir ve yeniden denemek için daha fazla çalışabilirler. Bir doğum gününü ya da oyunu kaçıran bir çocuk başkalarına karşı daha fazla empati diyabilir.

Kendi seslerini geliştirmeleri ve kendi öğrendiklerinin ve davranışlarının sorumluluğunu üstlenmeleri için fırsat tanınan çocuklar zorluklarla başa çıkma konusunda donanımlı olurlar. Öte yandan çocuklar kaç yaşında olurlarsa olsunlar anne babalarının onlara sevgi, destek, cesaret, güven vermesine ihtiyaç duyar. Anne babaları onları sevip destek olur, daha da büyük şeyler yapmaları için yüreklendirirse çocuklar öğrenebilir, konuşabilir, seçim yapabilir, uygulayabilir, deneyebilir, başarısızlığa uğrayıp yeniden deneyebilir.

-ALINTIDIR-